Chris Hedges : Profitiranje od genocida !
Rat je biznis. Isto tako i genocid. Najnoviji izvještaj koji je podnijela Francesca Albanese, specijalna izvjestiteljica za okupirane palestinske teritorije, navodi 48 korporacija i institucija, uključujući Palantir Technologies Inc., Lockheed Martin, Alphabet Inc., Amazon, International Business Machine Corporation (IBM), Caterpillar Inc., Microsoft Corporation i Massachusetts Institue of Technology (MIT), zajedno s bankama i finansijskim firmama poput Blackrock, osiguravajućim kućama, firmama za nekretnine i dobrotvornim organizacijama, koje kršeći međunarodno pravo zarađuju milijarde od okupacije i genocida nad Palestincima.
Izvještaj, koji uključuje bazu podataka o preko 1.000 korporativnih subjekata koji sarađuju s Izraelom, zahtijeva da ove firme i institucije prekinu veze s Izraelom ili da budu odgovorne za saučesništvo u ratnim zločinima. Opisuje „izraelsku ‘trajnu okupaciju’ kao „idealni poligon za proizvođače oružja i velike tehnološke kompanije – pružajući značajnu ponudu i potražnju, malo nadzora i nikakvu odgovornost – dok investitori i privatne i javne institucije slobodno profitiraju.“
Suđenja industrijalcima nakon Holokausta i Južnoafrička komisija za istinu i pomirenje postavili su pravni okvir za priznavanje krivične odgovornosti institucija i preduzeća koja učestvuju u međunarodnim zločinima. Ovaj novi izvještaj jasno stavlja do znanja da odluke Međunarodnog suda pravde obavezuju subjekte „da se ne angažuju i/ili da se potpuno i bezuvjetno povuku iz bilo kakvih povezanih poslova, te da osiguraju da svaki angažman s Palestincima omogući njihovo samoopredjeljenje“.
„Genocid u Gazi nije prestao jer je unosan, profitabilan je za previše ljudi“, rekao mi je Albanese. „To je posao. Postoje korporativni subjekti, uključujući i one iz država prijateljskih prema Palestini, koji su decenijama stvarali poslove i ostvarivali profit od ekonomije okupacije. Izrael je oduvijek iskorištavao palestinsku zemlju, resurse i palestinski život. Profit se nastavio, pa čak i povećao, kako se ekonomija okupacije transformirala u ekonomiju genocida.“
Osim toga, rekla je, Palestinci su obezbijedili „bezgranična polja za obuku za testiranje tehnologija, testiranje oružja, testiranje tehnika nadzora koje se sada koriste protiv ljudi svugdje od globalnog juga do globalnog sjevera“.
Izvještaj kritizira korporacije zbog “snabdijevanja Izraela oružjem i mašinama potrebnim za uništavanje domova, škola, bolnica, mjesta za razonodu i bogosluženje, sredstava za život i proizvodnih sredstava, poput maslinika i voćnjaka”.
Palestinska teritorija, napominje se u izvještaju, predstavlja “zarobljeno tržište” zbog izraelskih ograničenja na trgovinu i investicije, sadnju drveća, ribolov i vodu za kolonije. Korporacije su profitirale od ovog “zarobljenog tržišta” “iskorištavanjem palestinske radne snage i resursa, degradacijom i preusmjeravanjem prirodnih resursa, izgradnjom i napajanjem kolonija te prodajom i marketingom izvedenih dobara i usluga u Izraelu, okupiranoj palestinskoj teritoriji i globalno”.
„Izrael profitira od ove eksploatacije, dok to palestinsku ekonomiju košta najmanje 35 posto BDP-a“, navodi se u izvještaju.
Banke, firme za upravljanje imovinom, penzioni fondovi i osiguravajuća društva „usmjerili su finansije u ilegalnu okupaciju“, tvrdi se u izvještaju. Osim toga, „univerziteti – centri intelektualnog rasta i moći – održavali su političku ideologiju koja podupire kolonizaciju palestinske zemlje, razvijali oružje i previdjeli ili čak podržali sistemsko nasilje, dok su globalne istraživačke saradnje prikrile palestinsko brisanje iza vela akademske neutralnosti.“
Tehnologije nadzora i zatvaranja „evoluirale su u alate za neselektivno ciljanje palestinskog stanovništva“, navodi se u izvještaju. „Teška mašinerija koja se ranije koristila za rušenje kuća, uništavanje infrastrukture i oduzimanje resursa na Zapadnoj obali prenamijenjena je za uništavanje urbanog pejzaža Gaze, sprječavajući raseljeno stanovništvo da se vrati i ponovo konstituiše kao zajednica.“
Vojni napad na Palestince je također „osigurao poligon za testiranje najsavremenijih vojnih sposobnosti: platformi za protivvazdušnu odbranu, dronova, alata za ciljanje pokretanih vještačkom inteligencijom, pa čak i programa F-35 koji predvode Sjedinjene Američke Države. Ove tehnologije se zatim prodaju kao ‘dokazane u borbi’.“
Od 2020. godine, Izrael je osmi najveći izvoznik oružja na svijetu. Njegove dvije najveće kompanije za proizvodnju oružja su Elbit Systems Ltd i državna kompanija Israel Aerospace Industries Ltd (IAI). Ima niz međunarodnih partnerstava sa stranim firmama za proizvodnju oružja, uključujući „za borbeni avion F-35, koji predvodi Lockheed Martin sa sjedištem u Sjedinjenim Državama“.
„Komponente i dijelovi konstruirani globalno doprinose izraelskoj floti F-35, koju Izrael prilagođava i održava u partnerstvu sa Lockheed Martinom i domaćim kompanijama“, navodi se u izvještaju. Od oktobra 2023. godine, avioni F-35 i F-16 su „sastavni dio opremanja Izraela neviđenom zračnom snagom za bacanje procijenjenih 85.000 tona bombi, od kojih je većina nevođena, kako bi ubili i ranili više od 179.411 Palestinaca i uništili Gazu.“
„Dronovi, heksakopteri i kvadkopteri također su bili sveprisutne mašine za ubijanje na nebu Gaze“, navodi se u izvještaju. „Dronovi koje su uglavnom razvili i isporučili Elbit Systems i Israel Aerospace Industries dugo su letjeli uz borbene avione, nadgledajući Palestince i dostavljajući obavještajne podatke o ciljevima. U protekle dvije decenije, uz podršku ovih kompanija i saradnju s institucijama kao što je Massachusetts Institute of Technology, dronovi koje koristi Izrael stekli su automatizirane sisteme naoružanja i sposobnost letenja u formaciji roja.“
Japanske kompanije FANUC prodaju proizvode za automatizaciju i „pružaju robotske mašine za proizvodne linije oružja, uključujući IAI, Elbit Systems i Lockheed Martin.“
„Brodske kompanije poput danske A.P. Moller — Maersk A/S prevoze komponente, dijelove, oružje i sirovine, održavajući stalan protok vojne opreme koju isporučuje Sjedinjene Države nakon oktobra 2023.“
Došlo je do „porasta izraelske vojne potrošnje od 65 posto od 2023. do 2024. – koja je iznosila 46,5 milijardi dolara, što je jedan od najvećih iznosa po glavi stanovnika u svijetu.“ Ovo je „generiralo nagli porast njihovog godišnjeg profita“, dok „strane kompanije za naoružanje, posebno proizvođači municije i naoružanja, također profitiraju“.
Istovremeno, tehnološke kompanije su profitirale od genocida „pružajući infrastrukturu dvostruke namjene za integraciju masovnog prikupljanja podataka i nadzora, dok su istovremeno profitirale od jedinstvenog poligona za testiranje vojne tehnologije koji nudi okupirana palestinska teritorija“. One poboljšavaju „zatvorske i nadzorne usluge, od mreža zatvorenog kruga televizije (CCTV), biometrijskog nadzora, naprednih tehnoloških kontrolnih tačaka, ‘pametnih zidova’ i nadzora dronovima, do računarstva u oblaku, vještačke inteligencije i analize podataka koja podržava vojno osoblje na terenu“.
„Izraelske tehnološke firme često izrastaju iz vojne infrastrukture i strategije“, navodi se u izvještaju, „kao što je to učinila NSO Grupa, koju su osnovali bivši članovi Jedinice 8200. Njihov špijunski softver Pegasus, dizajniran za tajni nadzor pametnih telefona, korišten je protiv palestinskih aktivista i licenciran je globalno za ciljanje lidera, novinara i branitelja ljudskih prava. Izvezena prema Zakonu o kontroli izvoza odbrane, tehnologija nadzora NSO grupe omogućava ‘špijunsku diplomatiju’, istovremeno jačajući nekažnjivost države.“
IBM, čija je tehnologija omogućila nacističkoj Njemačkoj generiranje i tabelarno prikazivanje bušenih kartica za podatke nacionalnog popisa, vojnu logistiku, statistiku geta, upravljanje željezničkim prometom i kapacitet koncentracijskih logora, ponovo je partner u ovom trenutnom genocidu.
Posluje u Izraelu od 1972. godine. Pruža obuku izraelskim vojnim i obavještajnim agencijama, posebno Jedinici 8200, koja je odgovorna za tajne operacije, prikupljanje signalnih obavještajnih podataka i dešifriranje kodova, zajedno s kontraobavještajnim radom, sajber ratovanjem, vojnom obavještajnom službom i nadzorom.
„Od 2019. godine, IBM Izrael upravlja i nadograđuje centralnu bazu podataka Uprave za stanovništvo i imigraciju, omogućavajući prikupljanje, pohranjivanje i vladinu upotrebu biometrijskih podataka o Palestincima i podržavajući diskriminatorski režim dozvola Izraela“, navodi se u izvještaju.
Microsoft, aktivan u Izraelu od 1989. godine, „ugrađen je u zatvorsku službu, policiju, univerzitete i škole – uključujući i one u kolonijama. Microsoft integrira svoje sisteme i civilnu tehnologiju u izraelskoj vojsci od 2003. godine, dok istovremeno preuzima izraelske startupove za sajber sigurnost i nadzor.“
„Kako izraelski sistemi aparthejda, vojske i kontrole stanovništva generiraju sve veće količine podataka, njihovo oslanjanje na pohranu i računarstvo u oblaku je poraslo“, navodi se u izvještaju. „U 2021. godini, Izrael je dodijelio Alphabet Inc. (Google) i Amazon.com, Inc. ugovor vrijedan 1,2 milijarde dolara (Projekt Nimbus) – uglavnom finansiran iz rashoda Ministarstva odbrane – za obezbjeđivanje osnovne tehnološke infrastrukture.“
Microsoft, Alphabet Inc. i Amazon „daju Izraelu praktično vladin pristup njihovim tehnologijama u oblaku i vještačkoj inteligenciji, poboljšavajući kapacitete za obradu podataka, donošenje odluka i nadzor i analizu.“
Izvještaj ističe da je izraelska vojska „razvila sisteme vještačke inteligencije“.
U izvještaju se navodi da postoje „razumni razlozi“ za vjerovanje da je Palantir Technology Inc., koja ima dugogodišnju saradnju s Izraelom, „obezbijedila tehnologiju automatskog prediktivnog policijskog djelovanja, osnovnu odbrambenu infrastrukturu za brzu i proširenu izgradnju i raspoređivanje vojnog softvera, te svoju platformu za vještačku inteligenciju, koja omogućava integraciju podataka s bojnog polja u stvarnom vremenu za automatizirano donošenje odluka.“
Izvršni direktor Palantira je u aprilu 2025. odgovorio na optužbe da Palantir ubija Palestince u Gazi rekavši: „uglavnom teroriste, to je istina.“
„Civilne tehnologije dugo služe kao alati dvostruke namjene doseljeničke i kolonijalne okupacije“, navodi se u izvještaju.
„Izraelske vojne operacije uveliko se oslanjaju na opremu vodećih svjetskih proizvođača kako bi ‘izvukle’ Palestince s njihove zemlje, rušile kuće, javne zgrade, poljoprivredno zemljište, puteve i drugu vitalnu infrastrukturu. Od oktobra 2023. godine, ova mašinerija je sastavni dio oštećenja i uništavanja 70 posto struktura i 81 posto obradivog zemljišta u Gazi.“
Caterpillar Inc. decenijama snabdijeva izraelsku vojsku opremom koja se koristi za rušenje palestinskih domova, džamija, bolnica, kao i za “zakopavanje živih ranjenih Palestinaca” i ubijanje aktivista, poput Rachel Corrie.
“Izrael je Caterpillarov buldožer D9 razvio u automatizirano, daljinski upravljano osnovno oružje izraelske vojske, koje se koristi u gotovo svakoj vojnoj aktivnosti od 2000. godine, čisteći linije upada, ‘neutralizirajući’ teritoriju i ubijajući Palestince”, navodi se u izvještaju. Ove godine, Caterpillar je “osigurao još jedan višemilionski ugovor s Izraelom”.
“Korejski HD Hyundai i njegova djelomično vlasnička podružnica, Doosan, zajedno sa švedskom Volvo grupom i drugim velikim proizvođačima teških mašina, dugo su povezani s uništavanjem palestinske imovine, a svaki od njih isporučuje opremu putem isključivo licenciranih izraelskih dilera”, navodi se u izvještaju.
“Kako su korporativni akteri doprinijeli uništavanju palestinskog života na okupiranoj palestinskoj teritoriji, oni su također pomogli u izgradnji onoga što ga zamjenjuje: izgradnji kolonija i njihove infrastrukture, vađenju i trgovini materijalima, energijom i poljoprivrednim proizvodima, te dovođenju posjetilaca u kolonije kao da su na redovnu destinaciju za odmor.”
„Više od 371 kolonije i ilegalnih ispostava izgrađeno je, pogonjeno i s kojima se trguje od strane kompanija koje olakšavaju zamjenu autohtonog stanovništva na okupiranoj palestinskoj teritoriji od strane Izraela“, zaključuje se u izvještaju.
U ovim građevinskim projektima korišteni su bageri i teška oprema marke Caterpillar, HD Hyundai i Volvo. Hanson Israel, podružnica njemačke kompanije Heidelberg Materials AG, „doprinijela je pljački miliona tona dolomitne stijene iz kamenoloma Nahal Raba na zemljištu oduzetom od palestinskih sela na Zapadnoj obali.“ Iskopani dolomit se koristi za izgradnju jevrejskih kolonija na Zapadnoj obali.
Strane firme su također „doprinijele razvoju puteva i infrastrukture javnog prevoza, ključnih za uspostavljanje i širenje kolonija, te njihovo povezivanje s Izraelom, uz isključivanje i segregaciju Palestinaca.“
Globalne kompanije za nekretnine prodaju nekretnine u kolonijalnim naseljima izraelskim i međunarodnim kupcima. Ove firme za nekretnine uključuju Keller Williams Realty LLC, koja je „imala podružnice sa sjedištem u kolonijama“ preko svog izraelskog franšiznog partnera KW Israel. Prošle godine, putem drugog franšiznog partnera pod nazivom Home in Israel, Keller Williams je „vodio prezentaciju nekretnina u Kanadi i Sjedinjenim Američkim Državama, zajednički sponzoriran s nekoliko kompanija koje razvijaju i prodaju hiljade stanova u kolonijama.“
Platforme za iznajmljivanje, uključujući Booking.com i Airbnb, nude nekretnine i hotelske sobe u ilegalnim jevrejskim kolonijama na Zapadnoj obali.
Kineski Bright Dairy & Food je većinski vlasnik Tnuve, najvećeg izraelskog prehrambenog konglomerata, koji koristi zemljište oduzeto od Palestinaca na Zapadnoj obali.
U energetskom sektoru, „Chevron Corporation, u konzorciju s izraelskom NewMedEnergy (podružnicom Delek Group, koja je navedena u bazi podataka OHCHR-a), vadi prirodni plin iz polja Leviathan i Tamar; platila je Vladi Izraela 453 miliona dolara tantijema i poreza u 2023. godini. Chevronov konzorcij snabdijeva više od 70 posto izraelske potrošnje energije. Chevron također profitira od svog suvlasništva nad Istočnomediteranskim plinovodom, koji prolazi kroz palestinsku pomorsku teritoriju, i od izvozne prodaje plina Egiptu i Jordanu.“
BP i Chevron također služe kao „najveći doprinosioci izraelskom uvozu sirove nafte, kao glavni vlasnici strateškog azerbejdžanskog naftovoda Baku-Tbilisi-Ceyhan i kazahstanskog Kaspijskog naftovodnog konzorcija, respektivno, i njihovih povezanih naftnih polja. Svaki konglomerat je efektivno isporučivao 8 posto izraelske sirove nafte između oktobra 2023. i jula 2024. godine, dopunjeno isporukama sirove nafte s brazilskih naftnih polja, u kojima Petrobras ima najveće udjele, i vojnim mlaznim gorivom. Nafta iz ovih kompanija snabdijeva dvije rafinerije u Izraelu.“
„Snabdijevanjem Izraela ugljem, plinom, naftom i gorivom, kompanije doprinose civilnoj infrastrukturi koju Izrael koristi za učvršćivanje trajne aneksije, a sada je koristi kao oružje za uništavanje palestinskog života u Gazi“, navodi se u izvještaju. „Ista infrastruktura u koju ove kompanije snabdijevaju resursima opsluživala je izraelsku vojsku i njeno energetski intenzivno tehnološki uništenje Gaze.“
Međunarodne banke i finansijske firme također su održavale genocid kupovinom izraelskih državnih obveznica.
„Kao glavni izvor finansiranja izraelskog državnog budžeta, državne obveznice su odigrale ključnu ulogu u finansiranju tekućeg napada na Gazu“, navodi se u izvještaju. „Od 2022. do 2024. godine, izraelski vojni budžet je porastao sa 4,2 posto na 8,3 posto BDP-a, što je dovelo javni budžet u deficit od 6,8 posto. Izrael je finansirao ovaj rastući budžet povećanjem emisije obveznica, uključujući 8 milijardi dolara u martu 2024. i 5 milijardi dolara u februaru 2025. godine, uz emisije na domaćem tržištu novih šekela.“
U izvještaju se navodi da su neke od najvećih svjetskih banaka, uključujući BNP Paribas i Barclays, „uskočile kako bi povećale povjerenje tržišta osiguravajući ove međunarodne i domaće državne obveznice, omogućavajući Izraelu da obuzda premiju kamatnih stopa, uprkos snižavanju kreditnog rejtinga. Firme za upravljanje imovinom – uključujući Blackrock (68 miliona dolara), Vanguard (546 miliona dolara) i Allianzovu podružnicu za upravljanje imovinom PIMCO (960 miliona dolara) – bile su među najmanje 400 investitora iz 36 zemalja koji su ih kupili.“
Vjerske dobrotvorne organizacije su „također postale ključni finansijski omogućavači ilegalnih projekata, uključujući i one na okupiranoj palestinskoj teritoriji, često dobijajući poreske olakšice u inostranstvu uprkos strogim regulatornim dobrotvornim okvirima“, navodi se u izvještaju.
„Jevrejski nacionalni fond (KKL-JNF) i njegovih preko 20 podružnica finansiraju širenje naseljavanja i projekte povezane s vojskom“, navodi se u izvještaju. „Od oktobra 2023. godine, platforme poput Israel Gives omogućile su poreski odbitno grupno finansiranje u 32 zemlje za izraelske vojne jedinice i doseljenike. Kršćanski prijatelji izraelskih zajednica sa sjedištem u Sjedinjenim Državama, holandski Kršćani za Izrael i globalne podružnice, poslali su preko 12,25 miliona dolara u 2023. godini na razne projekte koji podržavaju kolonije, uključujući neke koji obučavaju ekstremističke doseljenike.“
Izvještaj kritikuje univerzitete koji sarađuju s izraelskim univerzitetima i institucijama. Napominje se da laboratorije na MIT-u „provode istraživanja oružja i nadzora koje finansira izraelsko Ministarstvo odbrane“. Ovi projekti uključuju „kontrolu roja dronova – posebnu karakteristiku izraelskog napada na Gazu od oktobra 2023. – algoritme za potjeru i podvodni nadzor.“
Genocid zahtijeva ogromnu mrežu i milijarde dolara da bi se održao. Izrael ne bi mogao izvršiti masovno klanje Palestinaca bez ovog ekosistema. Ovi entiteti, koji profitiraju od industrijskog nasilja nad Palestincima i masovnog raseljavanja, krivi su za genocid kao i izraelske vojne jedinice koje desetkuju narod u Gazi.
I oni su ratni zločinci i oni moraju biti pozvani na odgovornost.
Komentari