Norveški autor Jun Fose dobitnik Nobelove nagrade za književnost
Norveški autor i dramaturg Jun Fosse je dobitnik Nobelove nagrade za književnost za 2023. godine, “za njegove inovativne drame i prozu koje daju glas neizrecivom”, navelo je tijelo koje dodjeljuje ovu nagradu u četvrtak, 5. oktobra.
Akademija je navela da je Fosse, rođen 1959. u Haugesundu na zapadnoj obali Norveške, napisao djela u raznim žanrovima, uključujući drame, novele, zbirke poezije, eseje, knjige za djecu te da se bavio prevodilačkim radom, izvještava Reuters.
Dodali su da se radi o jednom od najizvođenijih dramaturga na svijetu.
“Fosse spaja ukorijenjenost u jeziku i prirodi svog norveškog zaleđa sa umjetničkim tehnikama na tragu modernizma”, kazao je član Švedske akademije, Anders Olsson.
Fosse je rekao da je “preplavljen emocijama i pomalo preplašen”.
“Ovo vidim kao nagradu za književnost koja prije svega želi da je književnost, bez drugih primisli”, naveo je u saopštenju.
Njegov “magnum opus” u oblasti proze je ciklus romana “Septologija”, koju je dovršio 2021. godine.
Autor koji piše u manje čestoj od dvije zvanične verzije norveškog jezika, istakao je da je za njega nagrada priznanje tog jezika i pokreta za njegovu promociju, te da je u konačnici za nagradu dužan samom jeziku.
Poznat kao “novi norveški”, koji koristi samo 10% norveškog stanovništva, Fosseova verzija jezika je razvijena u 19. vijeku sa ruralnim dijalektima kao svojom osnovom, čime je postao alternativa dominantnoj upotrebi danskog, koja je uslijedila nakon skoro 400-godišnje unije sa tom zemljom.
Prema njegovom izdavaču, Fosseov rad je preveden na više od 40 jezika, a njegove drame su izvedene više od 1.000 puta širom svijeta.
Nobel kao vrhunac karijere
Nagradu dodjeljuje Švedska akademija, a vrijedna je 11 miliona švedskih kruna (oko 1 milion američkih dolara).
Nju je u svom testamentu ustanovio švedski biznismen i pronalazač dinamita, Alfred Nobel. Nagrade za dostignuća u oblasti književnosti, nauke i mira se dodjeljuju od 1901. godine, te predstavljaju vrhunac karijere u tim poljima.
Nagrada za ekonomiju je kasnije dodata, a nju je ustanovila Centralna banka Švedske.
Osim nagrade za mir, književnost je često privlačila najviše pažnje, ali i kontroverzi, ističući manje poznate autore na globalnu scenu, ali i podižući prodaju knjiga već poznatih, super-zvijezda u svijetu književnosti.
Tokom niza godina, nagrada za književnost je imala laureate mimo pripovjedačke tradicije, te su je osvajali dramaturzi, istoričari, filozofi i pjesnici, a 2016. je dodijeljena američkom kantautoru Bobu Dylanu.
Prošle godine, Nobela je osvojila jedna od glavnih favoritkinja, Annie Ernaux, za svoje uglavnom autobiografske knjige koje istražuju pitanja sjećanja i društvene nejednakosti, čime je postala prva Francuskinja koja je osvojila najprestižniju književnu nagradu na svijetu.
(Kliker.info-RSE)
Komentari