Kliker.info

Inicijativa registracije birača “Glasaću za Srebrenicu”, koja je na prošlogodišnjim lokalnim izborima dovela do stvaranja svojevrsne političke enklave Srebrenice u  Republici Srpskoj, okupila je sve probosanske stranke – SDA, SBiH, SDP i SBB – oko istog cilja: sprečavanja dolaska na vlast srpske koalicije i njene kandidatkinje Vesne Kočević, koja je svoju kampanju bazirala na sustavnom negiranju počinjenog  genocida.I mada je cilj postignut, kristalno je jasno da je pobjeda zajedničkog bošnjačkog kandidata Ćamila Durakovića, lokalne političare zanimala samo deklarativno.“Predstavnici srebreničkih Bošnjaka jedinstveni su bili isključivo iz razloga gole političke pragme, jer su prepoznali da bez toga ne mogu uraditi ništa”, s gorčinom godinu nakon tih izbora konstatuje Emir Suljagić, lider nicijative Glasaću za Srebrenicu.

No, krenimo redom.

“Koncept svoje kampanje ja sam gradio na potencijalnom jedinstvu, koje samo mi znamo kako je teško bilo izgraditi u periodu kad su političke stranke na najvišem nivou razjedinjene, ali mi smo uspjeli sklopiti taj jedan koncept, možda tada jedinstven u zemlji, da se te stranke okupe oko jedne priče, a to je bila Srebrenica”, kaže načelnik Srebrenice Ćamil Duraković i dalje objašnjava: “Šta se dešava nakon toga? Nakon toga su se vjerovatno zbog efekata više politike počele stvari odražavati na lokalni nivo, čak je u jednom momentu bilo u pitanju da li će te stranke uopšte ostati u koaliciji. Ja sam pokušavao da spriječim pucanje tog probosanskog bloka i onda su to nekako prividno zapakovali tako da su te stranke ostale zajedno.”

Tako, otprilike, izgleda geneza Bloka B – kako se u skupštinskoj terminologiji zove skupina predstavnika Bošnjaka (11 odbornika) plus odbornik iz reda nacionalnih manjina, a koja je s Blokom A (srpski predstavnici, 11 odbornika) krajem prošle godine potpisala Platformu, široku koaliciju koju obuhvaća sve srebreničke partije.Ta Platforma bitno se razlikuje od Platforme 2020, koju je Srebreničanima prije izbora predložio kandidat za načelnika, a koja jasno govori da je jedan od ključnih ciljeva registracije birača u opštini “sprečavanje da na vlast u Srebrenici dođu oni koji poriču genocid”. Iste te (bošnjačke) stranke, koje su se potpisale ispod te Durakovićeve Platforme ubrzo nakon potvrđivanja rezultata izbora dogovorile su koaliciju s lokalnim SNSD-om, strankom koja je za načelnicu predložila Kočevićku, te SDS-om, krcatim članovima Kriznog štaba ratne opštine Srebrenica-Skelani, koji su jedva izmakli istragama Haškog tribunala.

Bošnjačka priča

“Prvenstveno smo mislili na funkciju načelnika”, pokušava izbor partnera na vlasti opravdati Hamdija Fejzić, potpredsjednik Skupštine opštine i Opštinskog odbora SDA, te dodaje: “Načelnik je taj koji je persona broj jedan u lokalnoj zajednici, ali normalno je da smo vodili računa o tome da pokušamo dobiti što više glasova i da u Skupštini imamo tu svoju bošnjačku priču.” No, da je “bošnjačka priča” nedovoljna da održi probosanske snage na okupu mogli smo se uvjeriti već mjesec dana nakon trijumfalnog potpisivanja Platforme.

Početkom februara ove godine u Srebrenici je održana maratonska sjednica Skupštine na kojoj se, između ostalog, raspravljalo o Planu rada načelnika. Budući da je načelnik Duraković istovremeno i predsjednik Organizacionog odbora koji priprema julsku komemoraciju, našla se u planu odgovarajuća stavka o sjećanju na žrtve rata. I mada mudro formulisana da uspostavi ravnotežu među onim srpskim i onim bošnjačkim, sadržavala je riječ “genocid”, koja je iziritirala srpske odbornike i izazvala burnu raspravu.

U kojoj su rado učestvovali uglavnom Srbi, dok su se (smoreni) predstavnici probosanskih stranaka razišli po hodnicima. Oni, pak, koji su ostali u sali, formulacije o genocidu nisu ni branili. Aburahman Malkić, nekadašniji načelnik Srebrenice i lider opštinskog SBB-a, na primjer, opravdao je načelnikovu ideju da koristi riječi mrske srpkom uhu, kao što je genocid, i njegovim godinama. “Načelnik je još mlad”, rekao je tada Malkić, očigledno uvjeren da, kad Duraković politički odraste, genocid mu više neće biti toliko bitan.

“Većina u opštini je tijesna, a mi danas imamo po tri-četiri bošnjačka odbornika koji uopšte ne dođu na Skupštinu“, prisjeća se ove februarske sjednice Ćamil Duraković i dodaje: “To je takva neodgovornost, a ljudi to uopšte ne koncipiraju na taj način. I onda dođete u poziciju da srpske stranke insistiraju da ja iz mog programa izbrišem riječ genocid, a onda nemate bošnjačku većinu koja može to obustaviti."Da dobije glasove za svoj Plan rada, Duraković je morao lično tražiti i dovoditi odlutale odbornike (među kojima, na primjer, i Hakiju Meholjića, šefa srebreničkog SDP-a) u skupštinsku salu, a genocid je ionako pojela politika: dogovoreno je kompromisno rješenje u vidu zaključka u kojem se Srbi od sporne stavke distanciraju.

Podjela direktorskih fotelja

Zanimljivo je da su kompromis oko riječi “genocid” šefovi svih stranaka postigli za 10 minuta, dok se rasprava o mjestima u raznim komisijama tog istog dana iza zatvorenih vrata odvijala skoro dva sata, što je prilično jasan pokazatelj toga do čega je srebreničkim političarima zaista stalo.“Lokalna politika se svela na individualne zahtjeve i potrebe ljudi koji su odbornici”, kaže Duraković i dodaje: “Svela se na put u selo, put do kuće, posao za dajdžića, posao za tetića i ja sam tu osoba koja, ako neće ispunjavati te želje, neće imati tu sveopštu podršku.”

Kad su već našli mjesto za sebe u skupštinskim komisijama, počela je pijaca radnih mesta u opštini. Brzo se ispostavilo da su najzanimljivije direktorske fotelje u preduzećima čiji je osnovač Opština. Zadivljajućom brzinom za lokalne prilike Skupština opštine nije usvojila nijedan izvještaj o prošlogodišnjem radu opštinskih institucija, a nakon toga je smijenila direktore i na njihova mjesta postavila vršioce dužnosti.Ogromna prednost v. d.-a je sljedeća: ne mora on da ispunjava nikakve uslove, koje inače diktira zakon. I tako Komunalnim preduzećem Polet može upravljati Hakija Meholjić, bivši policajac i stolar, čije je obrazovanje završilo na osnovnoj školi. Formalni uslovi za šefa SDP-a nisu bitni, jer je on preduzeće dobio u koalicionom dogovoru. “Sve smo podijelili, svakog za svoj posao ćemo kritikovati”, prokomentarisao je nama Meholijć.

Ipak, više nego Meholjićev novi izvor prihoda, građane Srebrenice uzburkao je izbor na drugu SDP-ovu poziciju – v. d. direkora Turističke organizacije. Na to mjesto, naime, Meholjić je, umjesto da nađe odgovarajućeg kandidata među brojnim nezaposlenim Srebreničanima, doveo iz Gračanice budućeg zeta svoje stranačke kolegice Vesne Mustafić – izvjesnog Edina Trebinjca, koji, također, ne ispunjava formalne kriterije, jer nema potrebnog radnog iskustva.

Skupštinska (ne)kultura

Da je ova tema slaba tačka Hakije Meholjića svjedoči njegova agresivna reakcija na molbu za komentar: “Ja sam doveo građanina koji nije iz Srebrenice, koji sada stanuje u Srebrenici. Prijavljen je i živi u Srebrenici”, rekao je ljutito pitajući: “Da li ovdje predsjednik Skupštine živi u Srebrenici? A ovaj čovjek živi. I doveo sam čovjeka sposobnijeg nego onaj što je bio.”“Nisi ni ti iz Srebrenice”, vikao je na autoricu ovog teksta Meholjić krenuvši u verbalni obračun. U prisutstvu više svjedoka ponavljao je da sam za njega, između ostalog, “niko i ništa”, te da ga kritike njegovih sugrađana uopšte ne zanimaju, nakon čega sam prekinula ovaj razgovor.

Ponašanje Hakije Meholjića, koje s kulturom nema ama baš nikakve veze, nažalost nije izuzetak, već standard među srebreničkim političarima. Dobacivanja, šale na najnižem nivou i prekidanje govornika je skupštinska svakodnevnica. Sjednice puno više nego na okupljanje institucije vlasti liče na vrtić pun nestašne djece, koju neuspješno pokušava dovesti u red predsjednik Skupštine Radomir Pavlović (SNSD).“Što se tiče tog dobacivanja i, ustvari, skretanja sa prave teme, to je njihova stvar, stvar odbornika”, distancira se Hamdija Fejzić: “Za njih su ljudi glasali. Ja mislim da u određenim momentima dolazi do nekih dobacivanja vezanih za prošlost i da to ne dolikuje ovom skupu.”

Podsjetili smo Fejzića da je i on nedavno tokom Skupštine održao specifičan performans kada je na početku drugog dijela sjednice, na veliko oduševljenje prisutnih i pred kamerom RTRS-a, uručio knjigu Nasera Orića srpskom odborniku Sretenu Petroviću (DNS).“Da sam ja htio da napravim performans, uručio bih mu knjigu na početku Skupštine“, brani se Fejzić: “Ima onih koji hoće i koji traže knjigu da je donesem i onda sam ja iskoristio priliku da mu je dam pred svima.”

Građani na cjedilu

Potpredsjednik Skupštine nije baš najbolje izabrao trenutak da knjigu uruči “pred svima”, jer je opštepoznato da se na drugom dijelu sjednice pojavljuje izuzetno mali broj odbornika. Izostanke pravdaju drugim obavezama, a svoje prisustvo smatraju velikom žrtvom.Primjera radi, Abdurahman Malkić, inače stanovnik Vogošće, krajem aprila ove godine, kad je sjednica iznenada odgođena, usprotivio se toj odluci jer je, kako je rekao, otkazao zbog svog dolaska u Srebrenicu obaveze u Sarajevu. Dodao je i kako on ne zna čime je ta sjednica uopšte bila diktirana budući da on nije bio u Opštini nekoliko sedmica i ne zna šta se u njoj događa!?

U skupštinskom cirkusu izgubili su se oni koji su svojim glasovima popunili odborničke klupe. Emir Suljagić kaže: “Koliko njih zapravo boli briga za ono što su sami ljetos i jesenas govorili pokazuje sljedeća stvar: više od 120 građana Srebrenice je zbog prekršaja oko prijavljivanja i odjavljivanja prebivališta pozvano na Opštinski sud u Srebrenici. Advokata za te ljude, prevoz do suda i ostalo osiguravaju aktivisti inicijative Glasaću za Srebrenicu, odnosno Prvi mart. Jedini koji pomaže je načelnik Ćamil Duraković. Ostali se, narodskim jezikom kazano, nisu ni po guzici počešali za ljude koji su glasali za njih, koji su im omogućili da uživaju te paušale, odnosno da zapošljavaju rodbinu u opštini Srebrenica.”

Pozadinu dešavanja u Srebrenici imaju i rijetki slučajevi u kojima se vlast zauzima za prava građana. Razgovarali smo o tome sa doktorom Nerminom Džanićem, mladim povratnikom i jedinim ljekarom bošnjačke nacionalnosti u lokalnom Domu zdravlja, kojemu v. d. direkora ustanove, kadar SNSD-a, nije produžio ugovor. Džanić kaže da ni njegov slučaj ne bi privukao pažnju lokalnih političara da nije bilo podrške medija, te da su “njegovi srebrenički branioci” to iskoristili jer im je “u ovom trenutku to zgodno”. On tvrdi: “Ovo nije nacionalna diskriminacija”, već smatra da se jednostavno nije uklopio u stranačke podjele u opštini.