Kliker.info

Hiljadu i jedno otkriće i muslimansko naslijedje. To je naziv izložbe u Muzeju nauke u Londonu, koja želi ukazati na otkrića i obimno znanje koje je prenešeno kroz drevni muslimanski svijet i sasvim se razlikuje od gledišta nekih koji smatraju da muslimanski i zapadni svijet predstavljaju "sukob civilizacija". Postala je sastavni dio života širom svijeta – šoljica kafe – late, kapućino, espreso. To je "Kawha", koja se prvo počela piti na Arapskom poluostrvu, na području današnjeg Jemena. Profesor Salim al Hassani sa Univeziteta Manchester objašnjava da su, ustvari, zrna kafe donesena u Jemen iz Etiopije: "Naravno, kafa je otkrivena u veoma ranim godinama Islama. Otkrio ju je mladi pastir po imenu Khaled u Etiopiji dok je čuvao ovce." Ovce su izgleda voljele zrna kafe. I mladi pastir je, priča kaže, zrna donio u Jemen, i otkriveno je novo piće. Bilo je mnogo drugih otkrića i pronalazaka koji su nam ostali iz ranih godina islamskog svijeta, od 7. vijeka na ovamo. "Jedno od njih je univerzitet.

Prvi univerzitet je 850.godine osnovala mlada žena, Fatima al-Firhi u gradu Fez u Maroku. Bio je to, koliko znamo, prvi univerzitet u svijetu, koji je davao titule i diplome", kaže profesor al Hassani. Ta su otkrića tema izložbe u Londonskom muzeju nauke. Izložba je nazvana "1001 invencija: Muslimansko nasljedje", asocirajući na poznatu arapsku zbirku priča Hiljadu i jedna noć. Izložba se, za razliku od bajke, fokusira na naučna i tehnološka dostignuća i unapredjenja koja su promijenila svijet – od ranog univerziteta, do otkrića u medicini, do higijene, pumpi, i turbina. Da li je riječ o zaboravljenoj istoriji. Ne, baš. Ako danas upitate bilo koga na ulicama Kaira ili Damaska oni će vam rado govoriti o slavnim danima islama, ne samo o osvajanjima, nego o njegovoj kulturi, nauci i tehnološkim otkrićima. Taj napredak je zabilježen tokom najveće slave Islamskog carstva, koje se širilo od Srednjeg Istoka kroz Sjevernu Afriku, na jug Španije i dalje. "Tokom tog vremena, što je bilo oko hiljadu godina, ostvareni su izvanredni doprinosi u nauci i tehnologiji, zasnovani na onome što su prethodne veoma važne civilizacije ostavile drugoj veoma važnoj civilizaciji, a to je Muslimanska civilizacija", kaže profesor al Hassani.

Muslimani su preuzeli znanje iz Indije, Kine, Grčke i drevnog Egipta i prenosili ga dalje. O tome na izložbi svjedoči imitacija slona sata, kojeg je izumio muslimanski inovator, metamatičar i inžinjer al Jazari početkom 13-tog vijeka. Anne Marie Brennan na londonskom South Bank Univerzitetu predaje forenzičku biologiju i fascinirana je tim izumom. Sat sa ogromnim indijskim slonom i kineskim zmajem je njen najdraži eksponat. "Slon sat je izvanredan jer je kao sat Ujedinjenih naroda. On sadrži sve elemente različitih civilizacija i kao naučniku meni je posebno drag jer pokazuje da nauka ne treba biti dosadna i sterilna, bez ukrasa, nego dekorativna i da može odavati poštovanje kulturama koje su vodile do napretka." Tu je i matematika, algebra. Uopšte, brojeve koje danas koristimo zovemo Arapskim, ali su ih Arapi zvali drukčije. "Brojeve koje danas imamo, 1, 2, 3, 4…-koje zovemo Arapskim brojevima, Arapi su, ustvari, zvali Indijskim brojevima", objašnjava profesor al Hassani. Nulu, na primjer – "zephir" na Arapskom – su prvo koristili arapski naučnici kao sastavni dio matematičke jednačine. I to je dio svih značajnih formula sa nulama i jedinicama od kojih su sastavljeni binarni brojevi ključni za razvoj kompjutera i druge tehnologije.Jednako kao i bez kafe, šta bi mi danas bez toga?  (Kliker.info-VoA)