Kliker.info

Rekordno nizak odziv birača, više glasova za marginalne stranke i brojni glasovi protiv stranaka na vlasti – tako bi, u najkraćem, mogao da se opiše ishod do sada najvećih izbora za EP. Skoro 375 miliona ljudi s pravom glasa biralo je 736 poslanika; u NJemačkoj, Poljskoj, Italiji i Francuskoj najuspešnije su bile vladajuće stranke desnog centra. Francuski ministar finansija  Lagard kaže da je biračko tijelo saglasno sa onim što vlada u Parizu predlaže za Evropsku uniju: "Ovo je krajnje zadovoljavajući rezultat. Izložili smo kakvu mi to Evropu želimo u budućnosti. Birači su to prepoznali. Oni žele konkretne rezultate, žele odluke koje su bitne za njihov svakodnenvi život, i kada je riječ o bezbjednosti i kada govorimo o useljavanju i finansijskoj stabilnosti. Mislim da su na svim tim poljima stranke desnice i desnog centra biračima uputile jasne i dosljedne poruke."Širom Evrope birači su izbore iskoristili kako bi izrazili nezadovoljstvo strankama, mahom sa ljevice, koje upravljaju njihovim zemljama.

Poraz socijalista u Španiji            U Španiji je opoziciona Narodna stranka bila bolja od vladajućih socijalista premijera Zapatera. Razlog po mnogima su najveća nezaposlenostu u Evropi i recesija koja prijeti da bude najgora još od vremena građanskog rata. Korupcionaški skandali i loša ekonomska situacija su, uz za tamošnje standarde slab odziv, koštali su po svemu sudeći vladajuće grčke konzervatvice poraza na izborima za Evropski parlament. Prvi rezultati iz Grčke ukazuju na to da je najviše glasova osvojio opozicioni socijalistički PASOK, čije su pristalice na ulicama Atine slavile izborni uspjeh. U Mađarskoj je opozicija desnog centra odnijela ubjedljivu pobjedu nad vladajućim socijalistima, dok je krajnje desničarska stranka Jobik – "Za bolju Mađarsku" – prema procjenama agencija, profitirala usljed nezadovoljstva zbog duboke ekonomske krize u koju je zemlja zapala kao i iz ogorčenja koje vlada prema Romima, i neočekivano osvojila tri od ukupno 22 mađarska mandata u Evropskom parlamentu.

"Sklonite se sa puta promjena"         I dok Viktor Orban, lider opozicione stranke desnog centra FIDES-a, koji je osvojio četrnaest mjesta u Evropskom parlamentu, poziva socijaliste kojima su pripala četiri evropska mandata da se, kako kaže, "uklone sa puta promjena", predsjednik Jobika Gabor Vona pristalicama je poručio da je Jobik "nova sila u Mađarskoj", dodajući da je izborni rezultat stranke "najznačajniji politički rezultat u posljednjih dvadeset godina". U Holandiji je evroskeptična i antiislamska stranka kontroverznog političara Gerta Vildersa izbila na drugo mjesto, dok je u Austriji krajnjedesničarska Slobodarska stranka udvostručila broj dobijenih glasova. Bilo da se na izbore za Evropski parlament gleda kao na 27 pojedinačnih izbora, ili kao na trenutni snimak stanja u Evropskoj uniji, slika koja se dobija je više nego jasna, primećuje BBC-jev evropski urednik  Mark Mardel: "Birači, koji u vrijeme žestoke ekonomske krize skoro po tradiciji umiju da bez milosti udare po sopstvenim vladama, ovog puta su se uzdržali od toga. U Poljskoj, Njemačkoj, Francuskoj i Italiji, vladajuće stranke desnog centra su dobro prošle na izborima – dijelom zato što mnogi u Evropi smatraju da su za recesiju krivi Amerika i Britanija i njihov anglosaksonski kapitalizam, a ne lideri u evropskim prijestonicama. Drugu stranu medalje međutim čini opšti neuspjeh socijaldemokratije u Evropskoj uniji. Socijaldemokratama su dio glasova uzele još više lijevo orijentisane stranke, dok su u Francuskoj i posebno u Njemačkoj, vodeće partije ljevice već duže vrijeme i same u haosu."

"Daleka i zbunjujuća" EU               Prve analize stručnjaka i agencijskih izvještača ukazuju i na to da rekordno niski odziv birača od 43 odsto tnači da je za veliki broj Evropljana EU i dalje "daleka i zbunjujuća". Problemi u državama članicama Evropske unije preoteli su primat evropskim pitanjima na ovim izborima, opšta je ocjena analitičara.  Rasprava o onome što je od suštinskog značaja za Evropsku uniju – nastojanja Turske i balkanskih zemalja da postanu njene članice, reforma budžeta Unije i pokušaji da se uobliči zajednčka evropska politika u oblastima kao što su energija i klimatske promjene – na ovim izborima su mahom bila od drugorazrednog značaja, smatraju pojedini posmatrači. Tokom posljednjih pet godina, najveća grupacija stranaka u EP bila je koalicija desnog centra EPP, sa 288 poslanika, koalicija lijevog centra PES sa 216, i liberalni ALDE sa 100 poslanika. Izlaznost birača postepeno je opadala tokom poslednjih 30 godina u svim zemljama EU – sa skoro 62% 1979. godine, na 45% 2004. godine i 43% 2009. Evropska komisija je zatražila i detaljno objašnjenje od holandskih vlasti zbog čega su prekršile pravila EU objavivši rezultate izbora za EP prije vremena. Izbori su u Holandiji , naime, održani u četvrtak.  (Kliker.info-BBC)