Kliker.info

Od atmosfere žestoke političke borbe koja je vladala Srebrenicom tokom predizborne kampanje nije ostalo ništa. Lideri grupisani u dva nacionalna bloka srpskih i bošnjačkih stranaka, koje su tada uvjeravale svoje glasače u postojanje nepremostivih vrijednosnih razlika među njima, prošlog četvrtka cerekali su i prijateljski dovikovali u odborničkim klupama.Rezultat njihovog „druženja” tokom nastavka konstitutivne sjednice opštinske skupštine, prekinute 31. decembra prošle godine, je najšarenija postizborna koalicija u Republici Srpskoj koja (koalicija) okuplja sve lokalne stranke bez obzira na nacionalni predznak, ideološko opredjeljenje i, prije svega, odnos prema dosadašnjem „pitanju svih pitanja”: genocidu.

STRANAČKO POMIRENJE: „Ne može bolje“, tvrdi Ćamil Duraković, načelnik opštine Srebrenica i pokrovitelj novoformirane vlasti. „Svi smo pozicija i svi smo ispoštovali platformu koja je potpisana. Razlika između jednostranačkog sistema i višestranačke pozicije je u tome što imate unutar više stranaka. Naravno da ta pozicija ne podrazumijeva jednoumlje, nego je to raznolika pozicija koja će sigurno kritikovati nešto što nije dobro. Biće tu konstruktivnih prijedloga, usaglašavanja prije skupštine.“Programski sadržaj tog novog dogovora još uvek nije poznat javnosti. Teško je ipak zamisliti da se u njemu nađe ključni dio jedne druge platforme, one koju je Duraković predstavio svojim biračima prije izbora, oko koje su se okupile sve bošnjačke stranke, a koja glasi da opšta mobilizacija, te akcija prijavljivanja prebivališta koja je na kraju dovela do njegove pobjede, ima za cilj „spriječavanje da na vlast u Srebrenici dođu oni koji poriču genocid, poriču zločin i negiraju žrtve“.

„Platforma je izgrađena na principu interesa i na onome o čemu možemo da govorimo“, objašnjava načelnik, „Mi se u Srebrenici nikad nećemo složiti oko te teme. U mom programu će i te kako biti i to što je upisano u platformi. Koja će je većina podržati, to ćemo vidjeti kad program bude usvajan, s tim da ne očekujem da će srpske stranke prihvatiti dio koji govori o žrtvama genocida. Ali to će sigurno biti dokument koji će biti usaglašen. Mogu biti uzdržani i tako dalje ali sigurno neće doći do raspada  koalicije.“Duraković to zove pomirenjem, njegovi kritičari, pak, tvrde da o pravom pomirenju ne može biti govora ukoliko se ne postigne saglasnost oko toga šta se zapravo dogodilo u Srebrenici jula 1995. godine.„Lako je sklapati koalicije iz Sarajeva“, poručuje im Duraković, „ali neka oni dođu ovdje. Srebernica ne pripada samo Bošnjacima. Mi smo zajednica, mi smo opština koja ima stanovnike i srpske i bošnjačke i drugih nacionalnosti i nemamo alternativu. Imate SDS i SNSD koje imaju pola odbornika u skupštini. Ako neko smatra da mi možemo sad istjerati srpske stranke iz vlasti, time bi ugrozio srpski narod koji ne bi imao svoje predstavnike u strukturama vlasti. To je nerealno pitanje.“

BIOGRAFIJE KONTRA INTERESI: Praksu tog pomirenja „na principu interesa“ pokazaće nam i površan uvid u biografije novoizabranih srebreničkih odbornika. 14. jula 1992. godine, na primjer, dok se Hakija Meholjić, šef lokalnog SDP-a, probijao prema Tuzli bježeći od srpskih „oslobodilaca“ Srebrenice, njegov kolega, Momčilo Cvijetinović, tada već predsjednik SDS-a, ukazom tadašnjeg predsjednika Republike Srpske, Radovana Karadžića, dobio je mjesto u Ratnom predsjedništvu opštine Srebrenica – Skelani, na čelu kojeg je stajao Miroslav Deronjić, osuđen u Hagu. Brzo nakon pada grada, Cvijetinović se vratio svom predratnom poslu kao direktor Radija Srebrenica, emitera poznatog po bezobzirnoj velikosrpskoj propagandi i prije i poslije rata. Cvijetinović je preratni posao izgubio kao rezultat entuzijastičnog zalaganja „za srpsku stvar“, kruže glasine da je neslaganje sa tom odlukom izrazio zajedno sa drugarima minirajući jedan od emitera radio stanice.

Ali, Cvijetinović nije jedini član Ratnog predsjedništva koji sjedi danas u odborničkim klupama ispred SDS-a: tu je i njegov ratni kolega Dane Katanić.Dok su Cvijetnović i Katnić – o čemu svjedoče snimci paljanske televizije – tog 14. jula bili u ugodnom društvu Karadžića, Krajišnjika i Deronjića, njihovi današnji koalicioni partneri su spašavali gole živote. Među učesnicima „marša smrti“ našli su se tada svi sadašnji šefovi bošnjačkih stranaka iz Srebrenice: Sadik Ahmetović iz SDA, već pomenuti Meholjić iz SDP-a, Abdulahman Malkić iz SBB-a, te još jedan čelnik SDA, od prošlog petka potpredsjednik skupštine, Hamdija Fejzić.

Zajedno sa njima prema Tuzli se probijao još jedan esdepeovac, Zulfo Salihović, danas predsjednik Udruženja demobilisanih boraca Armije BiH opštine Srebrenica. Od četvrtka, on u skupštini koalira s Milošom Milovanovićem, šefom Udruženja boraca RS i predstavnikom SNSD-a, te Slavišom Jovanovićem, predsjednikom Udruženja logoraša RS, dežurnim glasom srpskih  žrtava rata.Zaista je teško osporiti „raznolikost“ nove opštinske koalicije.

AGONIJA SRPSKOG BLOKA: Paradoksalno, tokom formiranja vlasti najviše nepovjerenja izazvao je vlasnik najmanje kontroverzne biografije, lider srebreničkog SNSD-a, Radomir Pavlović.Umjesto da se druži sa kolegama prije glasanja za izbor šefova opštinskih odjeljenja, Pavlović diplomatski nestaje, a u hodnicima zgrade opštine počinju da kruže glasine da je upravo najveća srpska stranka njegova najslabija karika, koja bi još lako mogla da promjeni mišljenje, iako je dogovor skoro pa zapečačen.

Ipak, svi su složni oko toga da o bilo kojem dogovoru bez SNSD-a, ne može biti govora.– Jednostavno SNSD to najjača srpska stranka – kaže mi jedan od mojih sagovornika. – Tako da ubuduće niko neće moći da postigne dogovor bez da je pita o mišljenje. One male stranke će se osipati, a na kraju će ostati samo SDA i SNSD i to one će voditi opštinu.Pukotine u srpskom bloku mogli smo vidjeti već ovog četvrtka, prilikom glasanja za predsjednika skupštine. Tri glasa koja su nedostajala da Radomir Pavlović na ovu funkciju bude izabran jednoglasno, uskratio mu je upravo SDS.„Očigledno su to ona tri glasa koja nije dobio, jer je postao monoton, već 12 godina je predsjednik Skupštine i mislim da u tome leži rješenje”, komentirao je tu situaciju predsednik SDS-a, Momčilo Cvijetinović.Uprkos svemu, odbornici SNSD-a odlučno dižu ruke za svakog od ponuđenih kandidata, uključujući one za zamjenika načelnika koje je, što tokom rasprave naglašava načelnik Duraković, u ime srpskog bloka predložio SDS. Zašto SNSD nije imao nijednu ponudu na tu poziciju, Pavlović ne želi da objasni.– Tako smo se dogovorili – odgovara mi kratko.

NESTRANAČKI PREDSTAVNICI STRANAKA: Čini se, ipak, da SDS-u odriješene ruke u predlaganju kandidata za zamjenika načelnika opštine nisu bile dovoljne .– Ja u ime kluba SDS želim pozvati sve da se učlane u našu stranku – nekako usput kaže predsjedavajući Skupštine Momčilo Cvijetinović, nakon predstavljanja kandidata na pojedine funkcije u opštini.Kod nekih taj prijedlog izaziva smijeh, kod drugih opet glasno negodovanje. Protiv takve promocije SDS-a buni se prije svega načelnik, koji je sve do sada uvjeravao javnost da bi izabrani na opštinske funkcije trebali odmah podnijeti ostavku u svojim strankama.

Duraković je posebno isticao tu potrebu za nezavisnošću svog zamjenika i upravo je izbor za ovo mjesto izazvao najveće kontorverze, a 31. decembra je doveo čak do prekida sjednice Skupštine. Prema postignutom dogovoru, to mjesto pripada predstavniku Srba, a SDS je na tu funkciju predložio Stamenka Katanića, na šta je načelnik odgovorio da samo on ima pravo da predlaže svog zamjenika. Među Durakovićevim prijedlozima našla se njegova suparanica iz prošlih izbora, Vesna Kočević iz SNSD-a.Na kraju su se političari odlučili na još jedan u nizu kompromisa. Izbor je pao na kadidatkinju SDS-a, 26-godišnjakinju Biljanu Rakić, po struci ekonomistkinju, bez nekog velikog radnog iskustva, ako izuzmemo posao teleoperatera u Banjaluci.

Ćamil Duraković kao da sam sebe pokušava uveriti u ispravnost ovog izbora. Prilikom predstavljanja Rakićeve, naglasio je ravnopravnost spolova u opštinskoj administracji, te činjenicu da ovako mlada osoba odlučuje da život u Banjaluci zamjeni ovim u Srebrenici.„Ovakve ljude ne treba tjerati odavde, nego ih na takav način zadržavati“, kaže Duraković.Manje emocija izazvao je izbor šefova pet odjeljenja u opštini: Hanisi Jahić pripalo je Odeljenje za urbanizam, prostorno uređenje i komunalne poslove, Samiru Nukiću (navodno najčuvenijem srebreničkom vehabiji) Odeljenje opšte uprave, Begi Begiću društvena djelatnost i javne servise, Danetu Kataniću privreda dok je Kočevićeva morala da se zadovolji Odeljenjem za finansije.Sagovornici me uveravaju da se neće učlaniti u SDS, ali izgleda i da je ideja o odjeljenju koje će voditi nestranačke ličnosti s odgovarajućim kvalifikacijama pala u zaborav.

IZDAJA I KOMPROMIS: Usaglašena krajem prošle godine i potvrđena u četvrtak, koalicija predstavlja drugi pokušaj za rješenje krize formiranja vlasti u Srebrenici. Prvi put predstavnici stranaka pokušali su da razriješe ovu situaciju početkom decembra, kada su platformu o zajedničkom djelovanju usaglasili čelnici srpskog bloka, te SDP i SBB.Reakcija Ćamila Durakovića i njegove bivše stranke, SDA, bila je histerična. Sulejman Tihić, lider SDA, optužio je druge bošnjačke lidere za „izdaju interesa Bošnjaka, izdaju interesa žrtava stradanja i genocida“. „To pokazuje da ove stranke imaju samo lični, odnosno uskostranački interes“, dodao je.Čelni čovjek srebreničkog odbora SDA Sadik Ahmetović je, pak, izjavio da mu ne pada na pamet koaliranje sa strankama koje su doživjele debakl na izborima. U međuvremenu je njegovo mišljenje prešlo značajnu evoluciju.

„Mi ćemo gledati da budemo faktor koji će objedinjavati sve političke subjekte u Srebrenici, i doprinosićemo da svi oni koji danas čine Skupštinsku većinu to i ubuduće rade”, rekao je prošlog četvrtka.U sličnom duhu govorio je i Hakija Meholjić iz SDP-a, koji je u zagrljaju SDA završio uprkos ranijem stavu da „za savez SDA-SBiH svi su izdajnici ukoliko ne misle kao oni, a mi iz SDP-a nemamo povjerenje u politiku koju taj savez vodi”. Svojoj bivšoj stranci je nesporazume očigledno oprostio i lider srebreničkog SBB-a, Abdurahman Malkić, koji u dirljivom, kako ga je nazvao, oproštajnom pismu SDA okarakterisao kao partiju kojoj „se ne treba i ne može vjerovati”.Ipak, kako nam pokazuje primjer nove srebreničke vlasti, u Bosni i Hercegovini trajnih neprijatelja nema. Viši stranački interes još jednom je uspio da objedini sve spremne na odstupanje od dosada zagovarane politike.Prvom žrtvom tog jedinstva postala je omiljena predizborna reč „genocid“ koju u Srebrenici više niko ne spominje.   Paulina Janusz (e-Novine)