Kliker.info

Kad se i ovih dana, u odsustvu bilo kakvog dijaloga u vezi s međunarodno poželjnom “normalizacijom odnosa” Beograda i Prištine – odnosno Kosova i Srbije – iz srpskih nacionalističkih kuhinja učestalo puštaju probni baloni za sporazum o trampi nezavisnosti Kosova za nezavisnost Republike Srpske glasnija od galame o tom “kompenzacionom” prekrajanju granica je samo zaglušujuća šutnja Sarajeva.

Piše : Kemal Kurspahić (RSE)

“Bosanskohercegovačka politika”, gotovo tri decenije beznadno podijeljena na tri nepomirljiva “konstitutivna interesa”, nema odgovor ni na najčešće ponavljanu podvalu u vidu povezivanja sudbine Kosova i Bosne i Hercegovine. Ona glasi: ako može nezavisnost Kosova – zašto ne može i nezavisnost Republike Srpske? Odgovori se najčešće vrte oko poštovanja obaveza iz Dejtonskog sporazuma; podrške suverenitetu i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine; opasnosti prekrajanja granica po mir i bezbjednost u regionu.

Vrlo rijetko ili nikako čuje se jedino adekvatan odgovor: Kosovo i Republika Srpska su neuporedivi primjeri – u slučaju Kosova kažnjeni su progoni, u slučaju Republike Srpske progoni bi trebalo da budu nagrađeni.

Međunarodna intervencija i priznanje Kosova uslijedili su onda kad je Beograd, državnim terorom i pokušajem progona albanskog stanovništva Kosova, izgubio legitimitet za dalju kontrolu nad bivšom pokrajinom, dakle – intervencija i priznanje bili su način da se spriječi progon i zaštite progonjeni.

Republika Srpska je potpuno suprotan primjer: ona je Dejtonskim sporazumom priznata kao entitet u sastavu države Bosne i Hercegovine na teritorijama na kojima je pokušano – i u znatnoj mjeri provedeno – istrebljenje nesrpskog stanovništva s kulminacijom u međunarodnopravno utvrđenom genocidu u Srebrenici. Zagovaranje “samoopredjeljenja” tako nastalog entiteta poziv je da se državnošću nagrade rezultati masovnog progona poznatog u terminologiji devedesetih i kao “etničko čišćenje”.

Paradoks je i slika karikaturalnosti dejtonskog uređenja to što najuporniji pozivi na podjelu i raspad Bosne i Hercegovine dolaze sa ustavno najviše pozicije u državi: od Milorada Dodika, predsjedavajućeg Predsjedništva Bosne i Hercegovine. On se i ovih dana javno žalio kako pritisci na njega i Republiku Srpsku dolaze od “nekih za Zapada” koji se “ljute na neku retoriku” a zapravo su – kako on kaže – ljuti zbog svog neuspjeha.

A ta “neka retorika”, koja izaziva alarm u zapadnim zemljama angažovanim u projektu “mirne Bosne”, samo u bilješkama na dnu aprilskog izvještaja Visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini Savjetu bezbjednosti Ujedinjenih nacija, uključuje i sljedeće otvoreno secesionističke izjave predsjedavajućeg Predsjedništva BiH samo u ovoj godini:

“Ako ovo dođe pred Ustavni sud, mi smo rekli … okupili smo se, i vlada i opozicija, i rekli smo da ćemo preduzeti mjere da odlučimo o našem statusu. Ne treba sumnjati šta bi to značilo, preduzeli bismo mjere, proveli referendum i otcijepili se od Bosne i Hercegovine” (26. februara 2019.)

“Stranci znaju da bi se Srbi otcijepili od BiH u prvoj prilici u kojoj bi to mogli bez nasilja i rata, i Milorad Dodik nije jedini koji tako misli, nego većina ljudi” (10. januara 2019.)

“BiH nije mjesto naše slobode, naša sloboda je jedino u RS povezanoj sa Srbijom, i to je to što mi vidimo” (10. januara 2019.)

“Mi smo već razdvojeni, samo to još nije objavljeno… Najstabilnija opcija bila bi kad bi se Srbi ujedinili u prosperitetnu državu Srbiju” (15. aprila 2019)

“Kad se Kosovo proglasilo nezavisnim, dva dana kasnije mi smo rekli: u trenutku kad se Kosovo pridruži Ujedinjenim nacijama i bude primljeno, mi osjećamo da je naše pravo da otcijepimo našu Republiku. To se kaže u našoj rezoluciji … Druga stvar, to ću sad prvi put javno reći, u vezi s tim, ako bude takva konstelacija, Hrvati takođe ne bi propustili priliku da se otcijepe od Bosne i Hercegovine” (26. februara 2019.)

“Ali, u isto vrijeme, ne mogu isključiti ništa u budućnosti, čak i objavu nezavisnosti Republike Srpske, kakav god kontekst bio. Mislim da je to sasvim racionalno” (4. aprila 2019.)

“Sve ovo će se završiti referendumom. Osnovno pravo na kojem smo razvili sve svoje aktivnosti je pravo naroda na samoopredjeljenje” (8. aprila 2019.)

“BiH je propala država. To je jasno svakome osim međunarodnim igračima” (9. aprila 2019.)

“Genocid nije počinjen, vi to znate. Ozbiljan zločin je počinjen, što je sankcionisano na takav način da je značajan broj počinilaca – od kojih gotovo svi nisu bili štićeni od RS – dobio visoke kazne za to, ali oni koji su počinili zločine protiv Srba nisu. I to je problem” (15. januara 2019.)

“Je li Karadžić donio ijednu odluku da se negdje napadaju civili?” (19. marta 2019.)

Svijet – sa izuzetkom Rusije – nudi standardan, pa zato i “već poznat” odgovor o poštovanju suvereniteta i teritorijalnog integriteta Bosne i Hercegovine; nepriznavanju jednostranih odluka o otcjepljenju; međunarodnoj izolaciji i sankcijama protiv svih koji bi narušili dejtonski poredak. Dodiku, osim ličnog iskustva sa sankcijama, ostaje i primjer još jedne secesionističke avanture osuđene na trajnu međunarodnu izolaciju: gruzijske pokrajine Južne Osetije čiju “nezavisnost” priznaje samo Rusija i on lično u razmjeni posjeta.